W dniu 23 marca Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej przyjęło zaproszenie do wygłoszenia prezentacji w ramach konferencji programu Interact „Functional areas as living labs for territoriality. Bringing territoriality into Interreg”. Wydarzenie odbyło się pod patronatem Prezydencji Francuskiej w Radzie UE. Przykłady zaprezentowane podczas konferencji zebrały tematykę obszarów funkcjonalnych z różnych części Europy – ilustrujących realizację wymiaru terytorialnego polityki UE. Tematem przewodnim było wprowadzenie zagadnienia terytorialności do programów Interreg oraz podkreślenie praktycznego podejścia do zarządzania obszarami funkcjonalnymi działającymi ponad granicami administracyjnymi i państwowymi. W dyskusji brali udział przedstawiciele regionów Eurometropole Lille (FR), Kortrijk (BE), Tournai (BE), Helsinki (FI), Tallinn (EE), Valga (EE) i Valka (LV) oraz Frankfurtu i Słubic. Wystąpienia komentowali Marie-Lorraine Dangeard, z francuskiej Narodowej Agencji Spójności Terytorialnej, Wallis Vandebrock-Goelen z Komisji Europejskiej DG Region oraz Jean Peyrony, dyrektor Mission Opérationelle Transfrontalière (MOT). Z obszaru Pomorza Zachodniego zaprezentowany został Transgraniczny Region Metropolitalny Szczecina jako podsumowanie badań i analiz prowadzonych w ramach dwóch polsko-niemieckich projektów Interreg INT 190 MoRE i INT 179 Model transgranicznego monitoringu.

Podążając za definicją obszaru funkcjonalnego jako ograniczonej przestrzeni lub obszaru geograficznego uformowanego poprzez naturalne interakcje i współzależności nadające obszarowi określoną funkcję (np. związaną z usługami, edukacją, ochroną zdrowia, zatrudnieniem czy spędzaniem wolnego czasu) Transgraniczny Region Metropolitalny Szczecina uznać należy za wciąż rozwijający się wspólny polsko-niemiecki obszar powiązań. Położenie dużego miasta metropolitalnego przy granicy państwa (niewiele podobnych uwarunkowań w UE) i jego naturalne zasięgi (ograniczone granicą administracyjną) są podstawą współpracy terytorialnej określonej zarówno w planach zagospodarowania przestrzennego, regionalnych i lokalnych strategiach oraz w Koncepcji Rozwoju TRMS  i Wspólnej Koncepcji Przyszłości 2030.

W praktyce mamy tu do czynienia z jednej strony z procesami demograficznymi, które uruchamiają naturalne i niesterowalne potencjały społeczno-ekonomiczne, natomiast z drugiej strony bariery współpracy (dwa systemy państwowe, prawno-organizacyjne, walutowe, językowe oraz zaszłości historyczne) powodują, że w dalszym ciągu dla wielu wspólnych działań granica państwa jako bariera kulturowa i organizacyjna niesie trudność w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnej. Zadaniem władz publicznych pracujących w takich uwarunkowaniach jest zaproponowanie rozwiązań umożliwiających mieszkańcom bardziej swobodne korzystanie z walorów wspólnego regionu, co stanowi istotę terytorialnych przepływów społecznych i gospodarczych. Naszym celem jest podjęcie takich działań publicznych, by mieszkańcy czuli się tu komfortowo, mogli bezpiecznie korzystać z ofert i usług zlokalizowanych w ich otoczeniu i otrzymali istotne wsparcie dla realizacji swoich koncepcji biznesowych. Celem współpracy w ramach obszaru funkcjonalnego jest integracja potencjałów i minimalizacja problemów. W efekcie we współpracę transgraniczną (intensywny dialog oparty na współpracy) angażują się interesariusze z różnych poziomów terytorialnych. To powoduje, że sąsiadujące regiony są bardziej odporne zarówno na istniejące, jak i przewidywalne zagrożenia i są w większej mierze skoncentrowane na praktycznym rozwiązywaniu problemów związanych z potrzebami lokalnymi.

Pełna dokumentacja z warsztatów znajduje się tu: Interact | cooperation works | Functional areas as living labs for territoriality (interact-eu.net)

Nagranie wystąpienia nt. Transgranicznego Regionu Metropolitalnego Szczecina można podejrzeć na stronach Interact | cooperation works | Video | Functional areas as living labs for territoriality – Julita Miłosz-Augustowska (Regional Office for Spatial Planning of Westpomeranian Voivodeship, Poland) (interact-eu.net) oraz naszym kanale YT https://www.youtube.com/channel/UC3GAogN8uAW0z5rwjlIlZYA.

Fotografia na stronie pochodzi z Sentinel Data Service (2022).