W środę tj. 9 lipca br. Wicemarszałek Jakub Kowalik wręczył Wyróżnienie w XV edycji Konkursu na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Gminie Dębno w kategorii najlepszy zrewitalizowany obiekt użyteczności publicznej za stworzenie Polsko-Niemieckiego Transgranicznego Centrum Dziedzictwa Naturalnego i Kulturowego Doliny Środkowej Odry, które znalazło swoja siedzibę w odrestaurowanej zabytkowej willi po byłym przedszkolu. Nagrodę z rąk Wicemarszałka odebrał Burmistrz Wojciech Czepułkowski oraz projektantka Pani Magdalena Słoka-Opłotny.  Uroczystość odbyła się w miejscu inwestycji przed siedzibą Centrum, a uczestniczyli w  niej również przedstawiciele Urzędu Gminy, naszego biura jako organizatora konkursu z ramienia Zarządu Województwa oraz dyrekcja i pracownicy transgranicznego centrum i Biblioteki Publicznej w Dębnie.
Wyróżnienie przyznano za udaną odnowę zabytkowej willi i pomysł wykorzystania jej na cele współpracy transgranicznej, służącej podtrzymaniu i popularyzacji niematerialnych wartości dziedzictwa kulturowego regionu, budującej kapitał społeczny po obu stronach granicy.

Budynek przy ulicy Mickiewicza 43 w Dębnie wzniesiony został w 1897 r. jako willa mieszkalna – rezydencja fabrykanta sukna Fritza Hildebrandta. Po 1945 r. obiekt był użytkowany na cele publiczne – pełnił różne funkcje m.in. domu kultury. W 1972 r. został przeznaczony na przedszkole publiczne, które było jego ostatnim użytkownikiem do 2004 roku. Od tego czasu budynek był nieużytkowany i ulegał stopniowej dewastacji. Obiekt objęty jest ochroną konserwatorską i wpisany jest do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków pod numerem A-200 decyzją z dn. 18.01.2005 r.

Ze względu na zły stan obiektu, prace rozpoczęto od licznych prac rozbiórkowych, zmieniono układ klatki schodowej z dwubiegowej na trójbiegową z projektowanym wprowadzeniem wewnętrznej platformy pionowej obudowanej dla osób niepełnosprawnych na wszystkich kondygnacjach. Wiązało się to również z rozbiórką stropów. W piwnicy zmianie uległ układ pomieszczeń. Powstała sala spotkań wraz z wyposażeniem multimedialnym, toalety, aneks kuchenny, pomieszczenia gospodarcze, magazyny. Na parterze powstała przestrzenna sala, hol główny i szatnia. Na pierwszym piętrze zlokalizowane zostały sale ekspozycyjne oraz pokoje biurowe i gospodarcze. W całym obiekcie wykonano nowy układ instalacji wewnętrznych wynikających z obecnie obowiązujących przepisów wraz z dostosowaniem do obowiązującego układu funkcjonalnego.

Powstało również nowe zagospodarowanie terenu. Zmieniono układ ścieżek, dojazdu, powstały miejsca postojowe. Wykonano oświetlenie zewnętrzne oraz zewnętrzne instalacje wod.-kan. Na zewnątrz powstała strefa wypoczynku z ławkami, wykonano nasadzenia, co sprzyja wypoczynkowi.

Willa ma dużą wartość architektoniczną i stanowi dziedzictwo kulturowe regionu. We wnętrzu zachowała się oryginalna stolarka drzwiowa i elementy zwieńczenia otworów drzwiowych zdobione bogatym ornamentem okuciowym i roślinnym. Zostały one odrestaurowane w pomieszczeniach na I piętrze. Częściowo drzwi i okna zostały poddane renowacji, pozostałe wymieniono na nowe, z zachowaniem architektonicznej wartości.

Obiekt przeznaczony jest do organizacji warsztatów, spotkań kulturalnych, wystaw dla różnych grup społecznych.

Obiekt publiczny zyskał zasięg regionalny, przeznaczony do użytku mieszkańców całego Regionu Doliny Środkowej Odry, ale także turystów z terenu Polski i Niemiec.

Na zakończenie projektu zorganizowano wystawę poświęconą polsko- niemieckim działaniom w regionie. Zwiedzający mogli oglądać także prezentację lokalnych wyrobów, wykonanych przez regionalnych rękodzielników. Zaprezentowano również dziedzictwo Jana z Kostrzyna i Katarzyny Brunszwickiej, którzy przyczynili się do rozwoju miast w regionie oraz wystawę o architekturze poniemieckich zabytkowych kamienic, obrazującą dziedzictwo architektoniczne regionu.

Podczas realizacji polsko-niemieckiego projektu równolegle obok kapitalnego remontu zabytkowej willi, w której miało powstać Centrum, odbywało się szereg działań. Zbudowano bazę rękodzielników, animatorów, twórców regionalnych produktów. Powstały polsko-niemieckie publikacje promujące region Doliny Środkowej Odry: gry memo dla dzieci, mapy turystyczne, książkę poświęconą bajkom i legendom regionalnym. Powstał polsko-niemiecki portal oraz aplikacja. Ponadto zorganizowano ponad 30 spotkań polsko – niemieckich na terenie Polski oraz kilkudniowe spotkania po stronie niemieckiej. Były to wspólne wycieczki studyjne, prezentujące bogactwo historyczne i krajobrazowe, pokazujące dziedzictwo templariuszy, spływ kajakowy, zawody sportowe, warsztaty rękodzielnicze dzieci, młodzieży, seniorów, osób z niepełnosprawnościami. Wszystkie te działania pozwoliły nawiązać współpracę instytucjonalną i międzyludzką oraz zwiększyły możliwości poznania i zrozumienia dziedzictwa regionalnej natury i kultury. Pracownicy centrum i biblioteki dalej zbierają materiały, w postaci legend, bajek, przepisów kulinarnych, przy współpracy z rękodzielnikami odtwarzają stare umiejętności, zwyczaje i obrzędy i przypominają lokalną historię (kroniki, rysy z dziejów, wspomnienia itp.) Działalność ta ma służyć szerokiej promocji kulturowego i naturalnego regionu, który jest bogaty w przyrodnicze i architektoniczne atrakcje po obu stronach Odry.

Celem realizacji inwestycji i całego projektu było przybliżenie różnym grupom docelowym dziedzictwa naturalnego i kulturowego Regionu Doliny Środkowej Odry poprzez praktyczne działania, takie jak warsztaty, spotkania oraz zainspirowanie ich do korzystania z regionalnego dziedzictwa.

Rolą powstałego Centrum jest skupienie się przede wszystkim na dzieciach i młodzieży w tym osób z niepełnosprawnościami, które w ramach proponowanych zajęć i przy wsparciu merytorycznym pośredników wiedzy tradycyjnej i regionalnej, animatorów kultury i regionalnych rzemieślników mają nabyć nie tylko wiedzę o regionie, ale także kompetencje interkulturowe.