Załoga RBGPWZ miała okazję zwiedzić unikalny pod względem ekologicznych rozwiązań budynek – nową skonsolidowaną siedzibę Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego. System pomp ciepła sprzężony z ogniwami fotowoltaicznymi powoduje, że obiekt jest samowystarczalny. Zużywa osiem razy mniej energii niż typowy budynek biurowy. Skonsolidowana siedziba zmieści ok. 750 pracowników i powstała z przebudowanego gmachu przy ul. Piłsudskiego 40 (powstał w latach 1927-28 na potrzeby szkoły) oraz nowego budynku pasywnego przy ul. Mazowieckiej 14.

Oba budynki otrzymały certyfikaty BREEAM, które potwierdzają standard budownictwa zrównoważonego i ekologicznego. Biurowiec przy ul. Mazowieckiej dodatkowo wyróżnia certyfikat prestiżowego Passivhaus Institut w Darmstadt. W obiekcie zainstalowano system BMS (ang. Building Management System) mający na celu efektywne zarządzanie energetyczne, przy zapewnieniu wysokiej jakości powietrza, komfortu termicznego oraz odpowiedniego natężenia oświetlenia. Nowoczesna automatyka steruje m.in. elektrycznie zwijanymi roletami nad przeszklonym atrium. Kiedy jest zimno, refleksole są zwinięte, by wnętrze nagrzewało się od słońca. W upalne dni rolety są rozwinięte, co spowalnia nagrzewanie się pomieszczenia. BMS steruje nachyleniem rolet, reagując na kierunek wiatru, nasłonecznienie i temperaturę. Szklenie świetlika charakteryzuje się niskim współczynnikiem przenikania energii promieniowania słonecznego, ale wysokim współczynnikiem przepuszczalności światła, więc nie ma konieczności doświetlania. Dolne źródło ciepła i chłodu to 26 sond (odwiertów) pionowych o głębokości 200 mb każdy. Średnia wartość energetyczna z gruntu 37 W/m, co łącznie daje 192 kW. Z sieci miejskiej (SEC) zamówiono 90 kW, jako rezerwę w przypadku znacznego obniżenia temperatury zewnętrznej. Przy łagodnej zimie ogrzewanie z miejskiej sieci ciepłowniczej nie będzie konieczne.

W maszynowni ciepła zainstalowano dwie pompy ciepła o łącznej mocy grzewczej 225 kW i chłodzącej 180 kW. Ogrzewanie pomieszczeń odbywa się poprzez klimakonwektory. Centrale wentylacyjne posiadają wymienniki typu Combi (nagrzewnico-chłodnice) ze względu na lepsze wskaźniki odzysku ciepła, mniejszy opór na centrali, co skutkuje mniejszym zużyciem prądu. Lokalizacja central na dachu pozwala w okresach przejściowych na wykorzystania ciepła/chłodu opadowego do ładowania dolnego źródła ciepła.
Co ważne, instalacja odzyskuje ciepło także z takich miejsc jak np. serwerownia. Nowa siedziba UMWZ będzie też pozyskiwać energię ze słońca. Na dachach budynków zainstalowane zostały panele fotowoltaiczne (w sumie 102 moduły) o łącznej mocy maksymalnej 39,69 kWp, Wszystkie pomieszczenia wyposażone są w urządzenia i systemy redukujące zużycie prądu. Zastosowano energooszczędne i wydajne oprawy LED, a oświetlenie sterowane jest czujnikami obecności i wyłącza się automatycznie, gdy nie wykryje pracownika.

Kolejnym priorytetem jest oszczędzanie wody. Instalacja wodno-kanalizacyjna jest wyposażona w system wykrywania wycieków. Baterie przy umywalkach i spłuczki posiadają ograniczenie przepływu wody (do 4 l/min), perlatory i aeratory. Do spłukiwania toalet wykorzystywana jest tzw. woda szara, czyli podczyszczona woda deszczowa. Jest ona gromadzona w podziemnym zbiorniku o pojemności 81 m³ (szacowane dzienne zużycie wynosi 5 m³ na dobę). Zaprojektowano również dodatkowe zbiorniki retencyjne na deszczówkę. Zbiorniki o pojemności 116 metrów ³ pozwolą przejąć wodę po intensywnej ulewie trwającej nawet 40 minut. Po ustaniu opadów i udrożnieniu miejskiej sieci kanalizacji deszczowej, woda będzie przepompowywana

Nowa zintegrowana siedziba Urzędu Marszałkowskiego wyposażona jest w meble od polskiego producenta, co skróciło łańcuch dostaw, zminimalizowało ślad węglowy. A drewno użyte do produkcji pochodziło z odpowiedzialnej gospodarki leśnej, tzw. uprawy kontrolowanej (co potwierdzają certyfikaty FSC).

Ekologicznym atutem lokalizacji jest również położenie – bliskość różnego rodzaju środków transportu – autobusów, tramwajów, stacji roweru miejskiego. W obiekcie znajduje się duża rowerownia – w wydzielonym pomieszczeniu podziemnego garażu mieści się 50 jednośladów „parkowanych” piętrowo. Na dziedzińcu zaplanowano też miejsca odpoczynku, a na dachu – taras widokowy i kwietną łąkę. Są tam również większe nasadzenia: brzozy, sosny, paprocie. Zielony dach oczyszcza powietrze, zwiększa bioróżnorodność, chłodzi, zwiększa efektywność działania paneli słonecznych. Większość roślin to gatunki rodzime, atrakcyjne dla ptaków i owadów. Planując i realizując inwestycję uwzględniono również inne potrzeby środowiska – na elewacji zamontowano budki lęgowe dla ptaków: wróbla i jerzyka oraz nietoperzy, a także budki dla owadów.

Budowa skonsolidowanej siedziby Urzędu Marszałkowskiego, zrealizowana przez firmę Mostostal Warszawa S.A. kosztowała ponad 200 mln zł, w tym 76 % stanowiły Fundusze Europejskie. Budynek otrzymał nagrodę prestiżowego konkursu buildingSMART International Awards 2022 w kategorii Handover. Nagroda została przyznana za skuteczne wykorzystanie licznych narzędzi cyfrowych usprawniających procesy, zarówno na etapie projektowania, budowy, jak i przekazania budynku inwestorowi.

Zdjęcia i tekst: RBGPWZ, UMWZ